Teknolojinin gelişmesi ile birlikte pazar rekabeti artıyor. İşletmeler bu rekabetten daha çok pay alabilmek için teknolojiye ayak uydurmaya ve işlerinin büyük bir kısmını dijitale taşımaya çalışıyor. Birçok firma, dijitalleşmeyi bir seçenek olarak gördü ve uzun vadeli yatırımlar yaptı. Ama, 2020 yılında başlayan Covid-19 salgını ile birlikte dijitalleşme bir zorunluluk haline geldi. Hem de küçük veya küresel farketmeksizin tüm firmalar dijitalleşmeye geçmek zorunda kaldı.
B2B ve B2C sektörleri farketmeksizin, dijitalleşme şirketler için hayati öneme sahip. Statista tarafından yapılan araştırmaya göre; 2025 yılına kadar 2,8 trilyon dolar harcamanın, dijital dönüşüm teknolojilerine ve hizmetlerine yapılması bekleniyor.
Peki dijital dönüşüm hangi aşamalardan geçer? Hangi adımlar ile şirketler dijitalleşmeyi sağlar. Birçok sorunun cevabını blog yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Dijital Dönüşüm Nedir?
Öncelikle, dijital dönüşümün sadece teknoloji ile ilgili olmadığını belirtmek gerekir. Dijital dönüşüm, bir işletme veya kuruluşun, çalışma, kendi içinde ve müşterileri ile iletişim kurma işlemlerinde temel düzeyde bir farklılaşmadır. Şirketinizi daha dijital bir konuma getirmek istiyorsanız, geleneksel yaklaşımlarınızı yıkmanız gerekir. Birçok köklü aile firması bu konuda ciddi bir şekilde direnç gösteriyorlar ama kabul etmedikleri takdirde ayakta kalmaları çok zor. Dijital dönüşüm için bu konuda profesyonel, direnç göstermeyecek, dijital kültüre sahip bir ekibe sahip olmanız da çok önemlidir.
Dijitalleşme ve dijital dönüşüm arasındaki fark nedir?
Bu kavramların çok sık birbiri ile karıştırıldığı gözüküyor. Aslında bu kavramların her biri farklı bir yaklaşımı temsil ediyor.
- Dijitalleşme, herhangi bir şeyin dijital hale gelmesidir. Basılı olan bir gazete veya derginin, online sürümü oluşturularak dijital ortamda yayınlanması iyi bir örnektir.
- Dijital dönüşüm bir yeniden keşiftir. İşletme veya kurum için çok yeni sistemler oluşturmak, şirket içi dijital yaklaşımı geliştirmek, tüm süreçlerde dijital teknolojilerden yararlanmaktır.
Kurumun 360 derece dijital dönüşümü gerçekleştirmesi için dört tür dijital dönüşüm bulunduğunu ve bu türlerin detaylarını çok iyi bir şekilde bilmek gerekir.
- Süreç dönüşümü: Bu süreç türünde; veri, analitik, yapay zeka ve maliyetleri düşürecek herhangi bir süreci içerir. Veri analizlerini kullanmak, yapay zekadan yardım almak gibi yaklaşımlar sayesinde maliyetlerde düşüş ve operasyonda verimlilik artışı sağlanmış olur.
- İş Modeli Dönüşümü: İşletmede veya organizasyonda, personel, süreçler ve teknoloji dahil olmak üzere iş modelinde kökten değişiklikler yapmaktır. Netflix iyi bir örnek olabilir. Online ücretli abonelik sistemini, video dağıtım endüstrisine kazandırmıştır.
- Etki Alanı Dönüşümü: Edindiği teknolojiler ile birlikte farkında olmadığı alanlarda etkisi olduğunu görmek, çok başka fırsatlar sunacaktır. Bir firma, ana odağında olan işleri yaparken, yeni edinmiş olduğu teknolojiler ile birlikte, çok farklı alanlarda da hizmet ve ürün geliştirebileceğini fark edebilir.
- Kültürel ve Örgütsel Dönüşüm: Dijital dönüşümü gerçekleştirmek istiyorsanız; zihniyetleri, iş süreçlerini ve yetenekleri sıfırdan tanımlamanız gerekebilir. Tüm bu faktörler dijital bir yaklaşım ile düşünmeye başladığında, firmanın istikameti de çok ciddi bir şekilde değişecektir.
Dijital Dönüşüm Aşamaları
Dijital dönüşümün 3 temel aşaması bulunmaktadır. Unutmayın, dijital dönüşüm ile dijitalleşme aynı şeyler değildir. Aradaki fark yukarıda belirtilmişti. Dijitalleşme teknolojiye odaklanırken, dijital dönüşüm ise tekonoljiyi kullanan son kullanıcılara odaklanmaktadır. İşletme ve organizasyonlar, iş süreçlerini otomatik bir hale getirmekten yeni teknolojik araçlar satın almaya kadar birçok projeyi hayata geçirebilir.
- İlk aşama – Sayısallaşma
- İkinci aşama – Dijitalleşme
- Üçüncü aşama – Dönüşüm
1 Aşama: Sayısallaştırma
Firma ilk aşama olarak fiziksel nesnelerin sayısal temsilini oluşturması gerekir. Örneğin kağıt sayfalara yazmak yerine dijital belgeler oluşturabilirsiniz. Kişinin gözlemine dayalı ölçümler yerine elektronik ölçümler gerçekleştirebilirsiniz. Temel aşama olarak kabul edilen 1. aşamada, fiziksel özellikler dijital eserlere dönüşmelidir.
2 Aşama: Dijitalleşme
Dijitalleşme ile birlikte, sayısallaşmış işlerin toparlanıp bir potadan geçirilerek, iş süreçlerini iyileştirmeyi kapsar. Daha basit bir açıklama yapmak gerekirse; dijitalleşme, biriktirilmiş soyut verilerin nasıl kullanıldığını içerir. Dijitalleşme sayesinde üretkenlik artar ve çoğu vakada işlem maliyeti azalır. Firmalar için en büyük geri dönüşü saplayacak dijitalleşme, müşteri ile daha etkin bir bağlantı kurmaktır.
3 Aşama: Dönüşüm
Son aşamada dijital dönüşüm, kullanılan araçlar ve satın alınan teknolojiler ile birlikte iş süreçlerinde olan dönüşümü temsil eder. Uzaktan takip, depolama, veri transferi sağlama, siber güvenlik gibi hizmetler örnek olarak gösterilebilir. Üretim yapan bir şirket için hammadde stoğunu optimize etmek, kişiselleşmiş üretim gerçekleştirmek, üretimin optimize edilmesi, dönüşüm aşamasında gerçekleşen durumlardır.
6 Adımda Dijital Dönüşüm
Dijital dönüşüm, kavram olarak insanları ve firmaları korkutan bir yönü vardır. Doğruluk payı da vardır. Çünkü; uzun ve karmaşık bir yoldur ve sürecin en başında çok iyi bir şekilde strateji belirlenmelidir. Süreç içerisinde bir önceki adıma dönüp iyileştirmeler yapmak gerekebilir. Bu açıdan dijital dönüşüm çerçevesi çok iyi bir şekilde belirlenmelidir. Aşağıda yer alan 6 adımı takip etmeniz, büyük kolaylık sağlayacaktır.
Dijitalleşmeyi neden yaptığınızı anlayın
Her işletme dijital dönüşümden farklı kazanımlar elde etmeyi planlayabilir. Şirketlerin neden bu sürece başladıklarını ve beklentileri çok iyi bir şekilde tanımlaması gerekir. Her işletme birbiri ile aynı değildir. Bu açıdan dijitalleşme ile sağlanması beklenen konular net bir şekilde belirlenmeli ve süreç sonunda istenen gelişmelerin karşılandığı tespit edilmelidir.
Firmaların bir kısmı, bazı konuların fazla popüler olmasından dolayı yapmayı seçerker. Ama özünü anlamadan ve gereksinimleri bilmeden yapılan geliştirmeler, faydadan çok zarar getirebilir. Bu açıdan en başta doğru stratejiler ile yaklaşmak gerekir.
Şirketinizi Konumunu Belirleyin
Bir işletmenin nereye gitmek istediğiniz bilmesi çok önemlidir ama daha önemlisi şu an itibariyle nerede olduğudur. Bu açıdan güncel konumun, yetkinliklerin ve zayıf yönlerin çok iyi bir şekilde belirlenmesi gerekir. Mevcut sistem ve süreçleri ve bu sistemlerin ne kadar verimli çalıştığını inceleyin. Kullandığınız dijital donanım ve yazılımlar nelerdir ve gerçekten fayda sağlıyorlar mı? Bu sorunun cevabını detaylı bir şekilde oluşturmanız gerekir.
Fırsatları Keşfedin
Dijital dönüşümün en büyük avantajlarından ikisi; verimsizlikleri ortadan kaldırmak ve farketmediğiniz fırsatları keşfetmektir. Bu açıdan mevcut açıklarınızı bulmanız önemlidir. Müşteri verilerinizden bir değer oluşturuyor musunuz? Yoksa sadece veritabanında saklıyor musunuz? Siz bilgi depolama şirket değilsiniz? Sahip olduğunuz verileri analiz edip, doğru aksiyonlar alarak, yeni fırsatlar oluşturabilirsiniz.
Şirket İçerisinde Yer Alan Yeteneklerinize Bakın
Şirket içerisinde dijital yeteneklere sahip olmanız çok önemlidir. Aksi takdirde işinizi dönüştürmek mümkün olmayacak hatta anlamlı da olmayacaktır. Öncelikle, ekibinizi dijital yeteneğe sahip bireylerden oluşturmak ya da mevcut kadroyu eğitmek gerekebilir. Bu konuda devamlı eğitim programları oluşturmalı ve dijital kültürü geliştirmelisiniz.
Dijital Dönüşüm Stratejisi Oluşturun
Yukarıda yer alan 4 adımı doğru bir şekilde anladıktan sonra elinizdeki veriler ışığında, işletmenize doğru bir şekilde yardımcı olacak bir dijital dönüşüm stratejisi gerçekleştirebilirsiniz. Bu yola girerken, finansman planınızı da çok iyi bir şekilde yapmak gerekir.
Sürekli Geliştirme
Dijital dönüşüm uzun bir maratondur ve hiçbir zaman bir son durağı yoktur. Mevcut sistemi sürekli bir şekilde kontrol etmeniz ve geliştirmeye devam etmeniz gerekir. Esnek olmak kadar çevik olmak da önemlidir. Yeni gelişmelere hızlı bir şekilde atılmak ve adapte olmak kısa süre içerisinde firmanıza çok ciddi ivme kazandırabilir. Covid 19 süreci öncesinde dijital dönüşüme yatırım yapanların büyük bir kısmı, zorlu piyasa koşullarında büyüme gerçekleştirdiler. Dijital dönüşümü es geçenler ise uzun yıllar telafi edilemeyecek finansman borçlarına sahip oldular.
Dijital dönüşüm uzun bir yolculuktur. Bu yolculuk için, yeniliklere açık olmak, dijital kültüre sahip ya da direnç göstermeyen bir ekibe sahip olmak ve doğru bir rota üzerinde gitmek gerekir. Dijital dönüşümün temel adımlarını ve başarılı olmak için izlenmesi gereken yollar bu şekildedir.