İşletmeleri daha sağlıklı denetlemek, istatistiki bilgiler toplamak ve faaliyetleri yakından ele almak için resmi kurumlar da dijitalleşmeye başladı. Gürüm ve Ticaret Bakanlığı tarafından ortaya konan ETBİS sistemi de bu amaçla ortaya çıkmış ve e-ticaret sitelerine odaklanan bir sistemdir. Bu sayede, e-ticaret pazarı çok daha yakından takip edilebilecek ve resmi kurumlar e-ticaret pazarı hakkında geniş çaplı veriye yani big dataya sahip olacaktır.
İçindekiler
ETBİS Nedir?
E-ticaret pazarında yer alan tüm oyunların bilmesi ve kayıt olmak gereken bir sistemdir. ETBİS, “Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi” kavramının kısaltılmış hali olup 2017 yılında yürürlüğe girmiştir. Amacı ise, e-ticaret pazarının verilerini toplamak, işletmeler hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak ve dijital dünyada alışveriş yapan milyonlarca tüketiciyi korumaktır.
Dijital dünyada satış yapan ya da satış yapılmasına aracı olan tüm işletmeler ETBİS’ kayıt olmak ve bildirimde bulunmak zorundadır. Bu tüm e-ticaret şirketlerine uygulanan bir yükümlülük olup uyulmadığı takdirde cezası bulunmaktadır.
ETBİS Ne İşe Yarar?
ETBİS’in öncelikli amacı, e-ticaret pazarının oluşturduğu verileri toplamaktır. Toplanan veriler işlenerek anlamlı hale getirilir. Oluşturulan ticari raporlar ve istatistikler ışığında politikalar geliştirilebilir. Resmi kurumların sahip olduğu bilgiler ışığında tüketicileri korumak adına da önlemler alınmış olur.
Sitemin sağlamış olduğu bilgiler, resmi kurumlara dijital dünyayı daha doğru bir şekilde regüle etme ve sağlıklı politikalar geliştirme imkanı sunar. İnternetten alışveriş yapan vatandaşların sayısı her geçen yıl artıyor. Özellikle Covid-19 sonrası ivmeli bir şekilde artmaya başladı. Bu sistemin 2017 yılında kurulması da günümüzdeki e-ticaret sektörünün yakından takip edilmesini sağladı.
ETBİS’e Kayıt Olma
ETBİS’e kayıt olmak zorunlu olduğu için e-ticaret pazarına yeni adım atan işletmelerin büyük bir kısmı nasıl kayıt olunduğunu araştırıyor. Aşağıda yer alan ETBİS kayıt rehberi sayesinde basit bir şekilde adımları takip ederek kayıt olma işleminizi tamamlayabilirsiniz.
Unutmayın, ETBİS’e kayıt olmamanın cezası bulunmaktadır. Bu nedenle kayıt olma işlemini vakit kaybetmeden gerçekleştirmek gerekir. ETBİS sistemine kayıt olmak için http://etbis.eticaret.gov.tr/ linkini kullanabilirsiniz. Web siteye giriş yaptığınızda adım adım takip etmeniz gereken işlemler bulunmaktadır. ETBİS’e kayıt olmak için herhangi bir ücret ödemenize gerek yoktur. Tamamen ücretsiz olan kayıt süreci kısa süre içerisinde tamamlanır.
ETBİS’e Hangi Firmalar Kayıt Olmalı?
ETBİS sistemine kayıt olması zorunlu olan işletmeler bulunmaktadır. Aşağıda yer alan listede bulunan gerçek ve tüzel kişilerin ETBİS sistemine kaydı mecburidir.
- Web sitesi üzerinden veya mobil uygulama aracılığı ile satış yapan işletmeler
- Trendyol, Hepsiburada, Amazon gibi aracılık hizmeti yapan pazar yeri firmaları
- Yurtdışı pazar yeri firmaları üzerinden yurtdışına satış yapan işletmeler. Örnek: AliExpress
Kısacası e-ticaret üzerinden satış yapan tüm firmaların ETBİS’e kayıt olması gerekiyor. İşletmeler herhangi bir satış faaliyetine geçmeden önce ETBİS’e kaydını tamamlamış olmalıdır.
ETBİS’e Nasıl Kayıt Olunur?
ETBİS’e kayıt olmak için öncelikle http://etbis.eticaret.gov.tr/ adresine giriş yapmanız gerekir. Bu adrese tıkladığınızda direkt olarak e-devlet girişine yönlendirileceksiniz. Burada hangi kişinin e-devlet bilgilerini kullanarak kayıt aşamasına geçme konusu önemlidir. Şirket sahibinin e-devlet bilgileri ile bu işlemlere başlamaya önem gösteriniz.
E-devlet girişi yapıldıktan sonra otomatik olarak tekrar ETBİS ana sayfasına yönlendirilirsiniz. Ana sayfa üzerinden “ETBİS’e Kayıt Ol” butonuna tıklayarak işleme başlayabilirsiniz.
Kayıt ol butonuna tıkladıktan sonra başka bir sayfa açılacak. Bu sayfada “Site Ekle” butonuna tıklamanız gerekiyor. Girilmesi gereken çeşitli bilgiler bulunmaktadır. İlk aşamada girilmesi gereken bilgiler şu şekildedir;
- Web site adresi
- İşletme Bilgileri
- Telefon Numarası
- E-posta adresi
Adım adım takip edilmesi gereken aşamalar aşağıda yer almaktadır. Tekrar tekrar düzeltme yapmamak için işlemleri dikkatli bir şekilde yapınız.
Mal ve Hizmetler
Site ekle kısmında işletmeniz hakkındaki temel verileri girmiştiniz. Şimdi ise detaylı bilgilere geçmiş oluyoruz. Mal ve hizmetler aşamasında, işletmenin dijital ortamda satışını yaptığı ürünleri ve hizmetleri girmesi gerekiyor. Panelde yer alan ürün ve hizmet kategorileri sizin seçiminize yardımcı olacaktır. Geniş ve ayrıntılı bir yelpazede bulunan kategori seçenekleri ile içinde bulunduğumuz ana kategoriyi seçmeniz gerekiyor.
Bazı firmaların birçok kategoride ürün satabileceğini düşünerek sistem sadece tek bir seçim hakkı tanımaz. Birden fazla kategori seçimi yapmanız mümkün.
Özellikle online pazar yerleri üzerinden yapılan satışlarda ikinci el ürünlerin de satışı yapılmaktadır. Bu nedenle kategori detaylarının yanında sıfır ya da ikinci el ürün seçeneği bulunmaktadır. Yaptığınız satışın durumuna göre, bu bilgiyi de vermelisiniz.
Son olarak e-ticaretin yanı sıra herhangi bir fiziksel mağazanız var ise bu bilgiyi de paylaşmalısınız. Zira birçok firma e-ticaret satışının yanı sıra fiziksel mağazadan satışlarına devam ediyor.
Ödeme ve Ticaret Türü
Web siteniz üzerinden yaptığınız satışlarda hangi ödeme yöntemlerini kullandığınız ve işletmenizin hangi tür bir ticaret gerçekleştirdiğini belirtmelisiniz.
En çok kullanılan ödeme yöntemleri;
- Kredi kartı
- Banka Kartı
- Havale / Eft
- Kapıda ödeme ve diğerleri
Ticaret türleri şu şekildedir;
- B2B: İşletmeden işletmeye
- B2C: İşletmeden tüketiciye
- B2G: İşletmeden devlete
- C2C: Tüketiciden tüketiciye
KEP (Kayıtlı Elektronik Posta Adresleri) Bilgisi
KEP, işletmelere resmi kimlik kazandırmak amaçlı kullanılan bir sistemdir. İşletmeler ticari faaliyetlerine başlamadan önce KEP adresi edinmelidir. KEP adresini, PTT üzerinden ya da PTT tarafından yetki verilmiş diğer kurum ve kuruluşlardan alabilirsiniz.
KEP adresini öncelikle edinmeniz gerekir. KEP adresinizi aldıktan sonra bu aşamada girmelisiniz.
Ödeme ve Elektronik Para
Herhangi bir üçüncü taraf ödeme alma firması ya da elektronik para kuruluşu ile çalışıyorsanız bu bilgileri girmeniz gereken yer burasıdır. Sanal POS kullananlar kullandıkları buradan ayrıntıları girmelidir.
Yurtdışından kullanmış olduğunuz üçüncü taraf fintek firmaları olabilir. Aynı şekilde bu aşamada belirtmeniz gerekmektedir.
Kargo ve Lojistik
E-ticaret sektöründe hizmet veren tüm firmalar kargo ve lojistik firmaları ile anlaşma yaparak avantajlı şartlar ile lojistik işlemlerini gerçekleştirmiş olurlar. Sektöre yeni katılan firmaların da bu yolu takip etmesi gerekir.
ETBİS kayıt sürecinin 5. adımında anlaşma yaptığınız kargo ve lojistik firması varsa bu bilgiyi belirtmeniz gerekir. Seçenekler üzerinden yapılan bildirimde, listede yer alan firmalar içerisinde kullandığınız firmaları seçebilirsiniz. Firma ile yapılan anlaşmada geçen işyeri numarasını da belirtmeniz gerekir.
Eğer ki kullanmış olduğunuz lojistik firması, listede kendine yer bulamamış ise, talep açarak eklenmesi gerektiğini bildirebilirsiniz.
Elektronik Ticaret Altyapı Sağlayıcıları
Birçok e-ticaret şirketi kendi bünyelerinde özel yazılım geliştirmek yerine e-ticaret altyapı sağlayıcılarının geliştirmiş olduğunu yazılımları kullanır. 6. aşamada bu bilgiyi girmeniz gerekiyor. Hangi firmanın altyapısını kullanıyorsanız onu belirtmelisiniz.
Dikkat edilmesi gereken nokta; bu aşamada sorulan soru tasarım hizmeti aldığınız firma değildir. Sorulan soru, ticaretin gerçekleşmesi için kullanılan yazılımın sahibidir.
Bankalar
İşletmenin çalışmış olduğu bankalar liste üzerinden seçilmelidir.
Bazı firmalar sadece yurt içinde yer alan bankalar ile çalışmaz. Bu gibi durumlarda yurtdışı bir banka ile çalışıyorum seçeneğini seçmeli ve devamında da bankanın bilgilerini girmelisiniz.
Veritabanları
Sahip olduğunuz veritabanlarını ve bulunduğu ülke ve şehir bilgisini bu aşamada belirtmeniz gerekiyor.
Eğer ki bir veritabanına sahip değilseniz, veritabanım bulunmamaktadır seçeneğini kullanmalısınız. Özellikle online pazar yerleri için bu durum geçerli olabilir.
Bununla birlikte bulut veritabanı kullanımı gerçekleştiriyorsanız, bu seçeneği işaretlemeniz gerekir.
Adres Bilgileri
İşletmenin resmi adres bilgilerinin girildiği aşamadır. Bazı firmalar tüm operasyonlarını tek bir nokta üzerinden yönetirken bazı firmalar ise üretim ve depo gibi işlemleri farklı lokasyonlar üzerinden yönetebilir. Bu nedenle farklı farklı adres noktaları vardır. Bunlar;
- Merkez ofis adresi:
- Depo adresi:
- Üretim adresi:
Her adrese farklı farklı sahip olmak zorunlu olmadığı gibi seçenek ile belirtilmelidir.
E-ihracat İşlemleri
E-ticaret satışını sadece Türkiye sınırları içerisinde yapmak zorunda değilsiniz. E-ihracat her geçen yıl gelişmeye devam ediyor. Ülkeye döviz girmesini sağlayan e-ihracat işlemleri firmaların da daha sağlıklı bir ekonomiye kavuşmasını sağlıyor. E-ihracat yapan işletmelerin yurtdışına satış yaptığını bu aşama üzerinden bildirmeleri gerekir.
E-ihracat yöntemi ile satış yapılan ülkeleri ve yıllık işlem hacmini bildirmeniz gerekir. Yapılan satışların ödemesi müşteri tarafından nasıl gerçekleştiğini de bildirmelisiniz. E-ihracat yapmayan firmalar, bu aşamada herhangi bir işlem yapmadan geçebilirler.
Site Doğrulama
Son aşamada ise web sitesinin doğrulanması işlemi bulunuyor. 2020 yılı öncesinde farklı bir yöntem ile yapılırken günümüzde karekod kullanılarak yapılmaktadır.
Sistem sizin için otomatik olarak bir karekod oluşturacaktır. Otomatik bir şekilde oluşturulan karekodun HTML kodu, web sitenin footer kısmına eklenmelidir. Webmaster desteği alarak bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Kodun her sayfada gözüktüğünden emin olmak için footer kısmına yerleştirdik. Dikkat edilmesi gereken nokta sitenin ana bölümüne yerleştirmektir.
Kodu yerleştirdikten sonra otomatik bir şekilde kontrol ettirebilirsiniz. ETBİS, kod doğrul yerleştirildiği takdirde kayıtlı duruma geçer. Bu aşama ile birlikte tüm işlemler başarılı bir şekilde sonlanmış olur.
ETBİS sistemine doğru bir şekilde kaydın tamamlandığını sorgulama ekranı üzerinden kontrol edebilirsiniz. Bir şeylerin yanlış gittiğini düşünüyorsanız, +90 312 449 10 00 numaraları destek hattı üzerinden sorularınızı iletebilir ve yardım alabilirsiniz.
Kısa Kısa ETBİS
ETBİS kayıt sürecinde ihtiyaç duyacağınız bilgiler aşağıdadır. Aşağıda yazan bazı bilgiler opsiyoneldir. Örneğin e-ihracat yapmayan bir şirket e-ihracat bilgisi doldurmak zorunda değildir.
- İşletmeye ait KEP adresi
- Yaptığınız e-ticaret türü (B2C, B2B, C2C..)
- Varsa fiziki mağaza
- Satılan ürünlerin sıfır ya da 2. el olması durumu
- Ödeme yöntemleri
- Banka ve üçüncü taraf ödeme hizmet alınan firmalar
- Anlaşmalı kargo ve lojistik firmaları
- E-ticaret altyapı sağlayıcı firma bilgisi
- Varsa veri tabanı bilgileri
- Yapılması halinde e-ihracat bilgileri
- İşletmenin resmi adres bilgileri (depo, üretim, ofis)
ETBİS Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
ETBİS’e kayıt olma hakkında en çok sorulan 2 temel soru vardır. Bu soruların cevapları ile birlikte yazımızı sonlandırabiliriz. ETBİS sistemi hakkında hem kayıt olma aşamalarını paylaşarak hem de çok sorulan sorulara yanıt vererek, konuya açıklık getirmiş olduk.
ETBİS’e Kayıt Olmak İçin Neler Gereklidir?
Sisteme kayıt süreci tamamen dijital ortamda gerçekleşmektedir. Bu nedenle herhangi bir evrakı herhangi bir kuruma teslim etme gibi bir işlem ile karşılaşmayacaksınız. Kayıt sürecini online olarak yukarıda açıkladığımız adımları takip ettiğiniz takdirde sonlandırmış olursunuz. Oldukça basit ve bilgisayar başında tamamlanan kayıt sürecini siz de es geçmeyin. Aksi takdirde cezai işlem ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
ETBİS‘e Kayıt Olmamanın Cezası Nedir?
ETBİS’e kayıt olmak zorunlu bir işlemdir. Kaydını yaptırmayan firmalar için 5000 liradan 20.000 liraya kadar cezai işlem uygulanmaktadır. 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi, tüm bu uygulamaları yasal bir zemine koyar ve cezai işlem de bu kanuna göre uygulanmaktadır.