Interaction design yada Türkçe ismi ile etkileşim tasarımı, basit tanımı ile, kullanıcı ve dijital ürün ya da web sitesi arasında yaşanan etkileşimi, tasarlama üzerine yapılan çalışmaları ifade eder. Yapılan çalışmalar, genel kullanıcının sağlamış olduğu deneyimler üzerinde büyük etkisi vardır.
Etkileşimli öğeler bu çalışmanın ana araçlarını oluşturmaktadır. Bunlar;
- Ses
- Video
- Görsel Öğeler (statik)
- Metin,
- Gif vb. içeriklerdir.
Tasarımcılar yukarıda yer alan çok sayıda öğeyi, kullanıcılara en verimli şekilde sunarak, onların hedeflerine ulaşmasına ve sorunsuz bir şekilde kullanıcı deneyimi elde etmesine olanak tanır. Etkileşim tasarımı, dijital ürünler için olmazsa olmaz bir çalışmadır. Kullanıcı deneyiminin performansını büyük ölçüde etkileşim tasarımı oluşturur.
Etkileşim tasarımı sayesinde, daha fazla dikkat çeken dijital ürün ve hizmetler ortaya konabilir. Dijital ürünlerin etkileşim alması ana hedeftir. Bu nedenle, çok iyi bir şekilde tasarlanmalı ve içerik öğeleri uzun çalışmalar sonucunda belirlenmelidir.
Mobil uygulamalar, masaüstü uygulamalar, yazılımlar, web siteleri ve her türlü dijital ürün etkileşim tasarımı çalışmalarını barındırmaktadır.
Etkileşim Tasarımının 5 Boyutu
Etkileşim tasarımının sahip olduğu 5 farklı boyut bulunmaktadır. Tasarımcılar bu 5 farklı boyutu kullanarak dijital ürünleri ve web sitelerini tasarlamaktadır. Bu boyutların her biri, birbirini tamamlar nitelikte olup, hepsinin tasarım üzerinde çok büyük etkisi bulunmaktadır.
Boyut: Kelimeler
Kullanıcıların anlamlı bilgilere ulaşması ve yorumlama yapabilmesi için kelimelere ihtiyaç duyulur. Çoğunlukla buton üzerinde kullanılan kelimeler, kullanıcıyı butona tıklandığında ne olacağı hakkında bilgi verir. Örneğin, “dergi önizlemesi” bir buton üzerinde yer alan kelimeler olabilir. Kullanıcı bu butona tıkladığında, ilgilenmiş olduğu derginin önizlemesini göreceğini anlar.
Boyut: Görsel temsiller
Son yıllarda, dijital dünyadaki görsel öğelerin sayısı artıyor. Özellikle birçok web sitesi ve dijital uygulamalarda, ikonografiler görmekteyiz. Kullanıcılar sadece metinler ile bilgilendirilmezler. Görsem temsiller de kullanıcıyı bilgilendirmenin bir diğer yoludur.
Boyut: Fiziksel nesneler
Elektronik cihazları genellikle nesneler ile kullanmaktayız. Örneğin bilgisayarları fare ile kullanırken, tabletler için kalemler kullanılmaktadır. Ya da mobil telefonlarda parmaklarımızı kullanmaktayız. Tasarımcılar, kullanıcıların grafik kullanıcı arayüzü yani ekran ile iletişim kurarken, en verimli şekilde çalışabilmek için doğru öğeleri oluşturmalıdır.
Boyut: Zaman
Her kullanıcının kıymetli ve aynı zamanda da kısıtlı zamanı var. Tasarımcılar, ziyaretçilerin davranışlarını ve deneyimlerini çok dikkatli bir şekilde incelemeli ve optimum faydayı sunmak için kullanılan video veya sesin süresini çok iyi bir şekilde ayarlamalıdır. Hız kullanıcılar için çok önemli bir konudur. Kullanıcıları bekletmeden onlara istenilen bilgiyi vermek çok önemlidir.
Boyut: Davranış
Davranış boyutu karmaşık bir süreçtir. Sadece kullanıcıların ürüne vermiş olduğu tepkileri içermez. Aynı zamanda, ürünün kullanıcılara vermiş olduğu tepkiyi yani kullanıcı isteklerine ve girdilere nasıl tepki verdiğini de inceler.
Etkileşim Tasarımı ve UX İle İlişkisi
UX ve etkileşim tasarımı birbiri ile koordineli çalışırken UX, kapsayıcılığı ile ön plana çıkmaktadır. Etkileşim tasarımı, daha odaklı bir şekilde, sadece kullanıcı ile ürün arasında oluşan etkileşimi tasarlar. UX tasarımı ise konuya daha bütüncül yaklaşır. Kullanıcının tüm yolculuğu ve yolculuk esnasında yaşadığı tüm deneyimleri tasarlar. Bu açıdan UX tasarımı daha kapsayıcı ve bir üst başlık olarak görebiliriz. Etkileşim tasarımı ise daha spesifikir bir konuyu ele almaktadır.
Etkileşim Tasarımcısı Ne Yapar?
Dijital tasarımcı olmak isteyen birçok kişi etkileşim tasarımcısının rolünü ve iş tanımını merak ediyor. Etkileşim tasarımcısı, ürünün kullanıcı ile olan etkileşimlerine ve nasıl hayat bulacağına odaklanır.
- Etkileşim tasarımcısının ilk yapması gereken görevlerden biri, hedef kullanıcıların nasıl bir davranış sergileyeceklerini anlamaktır.
- Sonrasında, ürün ve kullanıcılar arasında sağlıklı bir etkileşim oluşturmak için prototipler oluşturur ve yapacağı testler ile en iyi etkileşim stratejisi belirlenir.
- Etkileşim tasarımının 5 ana boyutunu dikkatli bir şekilde inceleyerek, yüksek kalitede bir kullanıcı deneyimi oluşturmayı amaçlar.
Etkili Etkileşim Tasarımının İlkeleri
Bir etkileşim tasarımcısı, etkili bir etkileşim tasarımı oluşturmak için kullanıcı arayüzlerine odaklanmalıdır. Bazı ilkeler var ki kullanıcı arayüzünü, kullanıcılar açısından en iyi deneyime dönüştürür. Bu ilkeler sayesinde, dijital üründen maksimum fayda alınmış ve kullanıcılara dönük olarak en iyi deneyim sağlanmış olur. Aşağıda etkili etkileşim tasarımı oluşturmak için 4 önemli ilkeyi bulabilirsiniz.
Hedef Odaklı Tasarım
Tasarımın odak noktasında, kullanıcı arayüzünün kullanıcı sorunlarını çözmek olmalıdır. Bu bakış açısı ile hedef odaklı bir tasarım oluşturmak mümkün.
Etkileşim yaratmanın ilk aşamasında, amacın ne olduğunu belirlemek gerekir. Örneğin, web sitesi ziyaretçilerin sorularına yanıt verme hizmeti sağlıyor olabilir. Bu nedenle, bilgi mimarisinin çok hızlı bir şekilde ilgili içeriği bulması gerekmektedir. Birçok tasarım öğesi ile ziyaretçiye kolay kullanılabilirlik sağlanabilir.
Ergonomi
Ergonomi terimi çoğunlukla fiziksel ürünler için kullanılmaktadır. Bir ofis sandalyesi veya çalışma masası hakkında sıkça duyduğumuz ergonomi terimi, dijital ürünler için de önemli bir konudur.
Kullanıcı arayüzünün ergonomik olabilmesi için web sitenizi veya uygulamanızı kullanan kişilerin nasıl etkileşime girdiğini tespit etmeniz gerekir.
Buna örnek vermek gerekirse, kullanıcıların büyük bir kısmı web sitelerinde F şeklinde bir okuma yapar. Yani odak sol taraf ağırlıklıdır ve sağ alt köşe en az dikkate sahip alandır. En az dikkat çeken yere en önemli özellikleri koymak mantıklı olmayacaktır. Bunun yanı sıra mobil uygulamalarda, en önemli işlev butonlarını alt kısma koymak kullanıcıların baş parmakları ile daha kolay ulaşmasını sağlar. Bu da ergonomi ilkesi için güzel bir örnektir.
Kullanıcıları Memnun Etme
Kullanıcı dostu web sitelerin çoğu, etkin bir kullanıcı arayüzü öğelerine sahiptir. Bu açıdan sezgisel bir arayüz yaratmak için en küçük ayrıntılara kadar inceleme ve testler yapmak gerekir. Mikro etkileşimler sayesinde, kullanıcıların deneyim yolculuğu esnasında, bir sonraki adımda ne olacağı hakkında şeffaf bir şekilde bilgilendirilir.
Bu konuda örnek vermek gerekirse; fare ile üzerine geldiğiniz bir alanın tıklanabilir bir alan olup olmadığını belirtmek için mikro animasyonlar kullanabilirsiniz. Sadece tıklanabilir olduğunu değil, tıklandığında gidilecek adres hakkında da bilgi sunmanız mümkün.
Kullanılabilirlik Testi
Tasarladığınız bir web sitesinin veya uygulamanın arayüzünü sadece kendi görüşleriniz doğrultusunda yapmanız sağlıklı değildir. Size mantıklı gelen fikir, kullanıcıların büyük çoğunluğu tarafından benimsenmeyebilir. Bu nedenle kullanıcıların fikirlerini almak ve önyargısız olmak, etkileşim tasarımında çok önemli bir konudur.
Bir değişikliği ya da yeni bir web sayfasını test etmenin çeşitli yolları vardır. A/B testleri bunlardan biridir. Yeni bir ürün için test süreci oluşturmak da kullanıcıların davranışlarını inceleyerek onların gerçekten ne istediğini saptamaya yardımcı olur.
Kullanılabilirlik testi, her etkileşim tasarım çalışmasında uygulanması gereken bir süreçtir. İstendiği takdirde bir ajans ile çalışarak test grubu oluşturulabilir. Bu sayede farklı segmantasyonlardan oluşan test grubu ile kullanılabilirlik testleri gerçekleştirilir.
Etkileşim Tasarımına Neden Önem Vermeniz Gerekiyor?
Kullanıcı deneyimi tasarımının küçük bir kısmını içinde bulunduran etkileşim tasarımı, birçok önemli faktörü içerisinde barındırır. Daha geniş bir çerçevede UX’e odaklanmak, büyük resmin parçaları konusunda sorun yaşatabilir. Bu da etkileşim tasarımının istenen kalitede ve değerde olmamasına yol açar.
Sadece UX’e odaklanarak belirli konulara öncelik verdiğiniz takdirde, web sitenin kim tarafından ziyaret edildiğini, en çok talep gören soruları ve oluşan sorulara en hızlı nasıl cevap verebileceğinizi anlamak zorlaşabilir.
Sonuç olarak bir uygulamanın ve web sitesinin başarısı ve yüksek performans göstermesi detaylı çalışmayı gerektirir. Etkileşim tasarımı ile detayların performansını artırabilir ve kullanıcıların daha mutlu bir deneyim yaşamasını sağlayabilirsiniz.
UX kanallar arasında bulunan tutarlılığa odaklanır. Fakat kullanıcılar ile web sitesi veya uygulama arasında sağlıklı bir etkileşim yakalanamadığı takdirde kanallar arasındaki uyumun da bir önemi kalmaz. Eğer ki kaliteli bir UX’e sahip olmak istiyorsanız, bunun yolu kaliteli bir etkileşim tasarımına sahip olmaktan geçiyor.